เกณฑ์มาตรฐานส้วมสาธารณะระดับประเทศ


ความสะอาด  (Healthy:H)

          1. พื้น ผนัง เพดาน โถส้วม ที่กดโถส้วม โถปัสสาวะ สะอาดไม่มีคราบสกปรก 
               อยู่ในสภาพดีใช้งานได้

          2. น้ำใช้สะอาด เพียงพอ และไม่มีลูกน้ำยุง ภาชนะเก็บกักน้ำ ขันตักน้ำ 
               สะอาดอยู่ในสภาพดีใช้งานได้

          3. กระดาษชำระเพียงพอต่อการใช้งานตลอดเวลาที่เปิดให้บริการ 
               หรือสายฉีดน้ำชำระที่สะอาด  อยู่ในสภาพดี  ใช้งานได้

          4. อ่างล้างมือ ก๊อกน้ำกระจก สะอาดไม่มีคราบสกปรก อยู่ในสภาพดีและใช้งานได้

          5. สบู่ล้างมือ พร้อมให้ใช้ ตลอดเวลาที่เปิดให้บริการ

          6. ถังรองรับมูลฝอย สะอาด มีฝาปิด อยู่ในสภาพดี ไม่รั่วซึม 
               ตั้งอยู่ในบริเวณอ่างล้างมือหรือ บริเวณใกล้เคียง

          7. มีการระบายอากาศดี และ ไม่มีกลิ่นเหม็น

          8. สภาพท่อระบายสิ่งปฏิกูลและถังเก็บกักไม่รั่ว แตก หรือชำรุด

          9. จัดให้มีการทำความสะอาด และระบบการควบคุมตรวจตรา เป็นประจำความเพียงพอ

          10. จัดให้มีส้วมนั่งราบสำหรับผู้พิการ ผู้สูงวัย หญิงตั้งครรภ์และประชาชนทั่วไปอ
                 ย่างน้อยหนึ่งที่

          11. ส้วมสาธารณะพร้อมใช้งานตลอดเวลาที่เปิดให้บริการ

ความปลอดภัย  (Safety:S)

          1. บริเวณที่ตั้งส้วมต้องมีอยู่ที่ลับตา/เปลี่ยว

          2. กรณีที่มีห้องส้วมตั้งแต่  2  ห้องขึ้นไป ให้แยกเป็นห้องส้วมสำหรับชาย  หญิง  
               โดยมีป้าย หรือสัญลักษณ์ที่ชัดเจน

          3. ประตู  ที่จับเปิด ปิด  และที่ล็อคด้านใน  สะอาด  อยู่ในสภาพดี  ใช้งานได้

          4. พื้นห้องส้วมแห้ง

          5. แสงสว่างเพียงพอ  สามารถมองเห็นได้ทั่วบริเวณ





คำชี้แจงการใช้เกณฑ์มาตรฐานส้วมสาธารณะระดับประเทศ

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 1 :
พื้น  ผนัง  เพดาน  โถส้วม  ที่กดโถส้วม  โถปัสสาวะ  ที่กดโถปัสสาวะ  สะอาด  ไม่มีคราบสกปรกอยู่ในสภาพดีใช้งานได้

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 2 :
น้ำใช้สะอาด  เพียงพอ  และไม่มีลูกน้ำยุง  ภาชนะเก็บกักน้ำ  ขันตักน้ำ  สะอาด  อยู่ในสภาพดี  ใช้งานได้

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 3 :
กระดาษชำระเพียงพอต่อการใช้งานตลอดเวลาที่เปิดให้บริการ  (อาจจำหน่ายหรือบริการฟรี)   หรือสายฉีดน้ำชำระที่สะอาด  อยู่ในสภาพดี  ใช้งานได้

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 4 :
อ่างล้างมือ  ก๊อกน้ำ  กระจก  สะอาด  ไม่มีคราบสกปรก  อยู่ในสภาพดีและใช้งานได้

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 5 :
สบู่ล้างมือ  พร้อมให้ใช้  ตลอดเวลาที่เปิดให้บริการ

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 6 :
ถังรองรับมูลฝอย  สะอาด  มีฝาปิด  อยู่ในสภาพดี  ไม่รั่วซึม  ตั้งอยู่ในบริเวณอ่างล้างมือ หรือบริเวณใกล้เคียง

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 7 :
มีการระบายอากาศดี  และ  ไม่มีกลิ่นเหม็น

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 8 :
สภาพท่อระบายสิ่งปฏิกูลและถังเก็บกักไม่รั่ว  แตก  หรือชำรุด

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 9 :
จัดให้มีการทำความสะอาด  และระบบการควบคุมตรวจตรา  เป็นประจำ

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 10 :
จัดให้มีส้วมนั่งราบสำหรับผู้พิการ  ผู้สูงวัย  หญิงตั้งครรภ์และประชาชนทั่วไปอย่างน้อยหนึ่งที่

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 11 :
ส้วมสาธารณะพร้อมใช้งานตลอดเวลาที่เปิดให้บริการ

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 12 :
บริเวณที่ตั้งส้วมต้องมีอยู่ที่ลับตา/เปลี่ยว

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 13 :
กรณีที่มีห้องส้วมตั้งแต่ 2 ห้องขึ้นไป  ให้แยกเป็นห้องส้วมสำหรับชาย หญิง  โดยมีป้ายหรือสัญลักษณ์ที่ชัดเจน

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 14 :
ประตู  ที่จับเปิด ปิด  และที่ล็อคด้านใน  สะอาด  อยู่ในสภาพดี  ใช้งานได้

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 15 :
พื้นห้องส้วมแห้ง

เกณฑ์มาตรฐานข้อ 16 :
แสงสว่างเพียงพอ  สามารถมองเห็นได้ทั่วบริเวณ


ที่มา : เกณฑ์มาตรฐานส้วมสาธารณะระดับประเทศ

โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ ได้รับ รางวัลสุดยอดส้วมแห่งปี 2556



  โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ จังหวัดเชียงใหม่ ได้ตระหนักและเห็นความสำคัญของการพัฒนาส้วมให้สะอาดและมีจำนวนเพียงพอต่อการใช้บริการของนักเรียน และเริ่มมีการพัฒนาส้วมที่มีอยู่เดิมให้เป็นส้วมที่ถูกสุขลักษณะ มาเรื่อยๆ ตั้งแต่ปี 2554 โดยนางสาวศรีพรรณ เวียนทอง (ผู้อำนวยการโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ ในขณะนั้น) ทางโรงเรียนได้ดำเนินการปรับปรุงส้วมที่มีอยู่เดิมและมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องเพื่อให้ได้มาตรฐาน HAS ตามที่กรมอนามัยกำหนด และได้รับรางวัลส้วมสุขสันต์ในระดับเขตพื้นที่ ระดับจังหวัด ระดับภาค และในปี 2556 นางนิตยา บุญเป็ง ผู้อำนวยการโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ (ผู้อำนวยการโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ ในขณะนั้น)ได้สานต่อนโยบายการพัฒนาส้วมอย่างต่อเนื่องจนได้รับรางวัลในระดับประเทศ คือ รางวัลสุดยอดส้วมแห่งปี 2556 จากกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข





  ด้วยจุดเด่นที่ได้ดำเนินการพัฒนามาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2554 ได้รับรางวัลมากมาย อาทิ รางวัลชนะเลิศการประกวดสุดยอดส้วมโรงเรียน ของ สพม.34 ปี 2554 , รางวัลชนะเลิศการประกวดส้วมสุขสันต์ ของ สพฐ. ปี 2554 , รางวัลชนะเลิศการประกวดสุดยอดส้วมระดับจังหวัดและระดับเขต จาก สสจ. ปี 2556 , รางวัลชนะเลิศการประกวดสุดยอดส้วมโรงเรียน ของ สพม.34 ปี 2556 และผ่านเข้ารอบ 1 ใน 3 สุดยอดส้วมระดับประเทศ ของกรมอนามัย จนในที่สุดได้รับรางวัล “สุดยอดส้วมแห่งปี 2556” ของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข โดยรับรางวัลจาก ดร.นายแพทย์พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ อธิบดีกรมอนามัย เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2557 ที่ผ่าน นำมาซึ่งความภาคภูมิใจของ ชาววัฒโนทัยพายัพ เป็นอย่างยิ่ง

  ปัจจุบัน โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ มีจำนวนนักเรียนประมาณ 2,800 คน มีห้องส้วมจำนวนทั้งสิ้น 145 ห้อง โถปัสสาวะ 31 ที่ สำหรับให้บริการแก่คณะครู นักเรียน บุคลากรที่มาใช้บริการ และมีส้วมสำหรับผู้พิการ สำหรับนักเรียนที่มีความบกพร่องให้สามารถใช้ส้วมได้อย่างสะดวกสบาย 


ที่มา : โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ รางวัลสุดยอดส้วมแห่งปี

โครงการจัดการศึกษาส้วมสุขสันต์ในโรงเรียน

โครงการจัดการศึกษาส้วมสุขสันต์ในโรงเรียน” 
โดยเน้นพัฒนาห้องน้ำ โรงเรียน ใน ๔ ด้าน คือ ด้านความสะอาด  เพียงพอ  
ความปลอดภัย การจัดการให้ได้มาตรฐาน




1. ความสะอาด (Healthy)


             หมายถึง ส้วมจะต้องได้รับการดำเนินการให้ถูกหลักสุขาภิบาล   เช่น ห้องส้วมและสุขภัณฑ์ทั้งหมดจะต้องสะอาด ไม่มีกลิ่นเหม็น มีน้ำสะอาด มีวัสดุอุปกรณ์สิ่งอำนวยความสะดวกไว้บริการ เช่น น้ำสะอาด สบู่ล้างมือ การเก็บกักหรือบำบัดสิ่งปฏิกูล และมีสภาพแวดล้อมสวยงาม ซึ่งจะส่งผลต่อร่างกายและจิตใจของผู้ใช้บริการ

2. ความเพียงพอ (Accessibility)


             หมายถึง ต้องมีห้องน้ำเพียงพอตามเกณฑ์ สพฐ.กำหนด และห้องน้ำต้องพร้อมใช้งานตลอดเวลา

3. ความปลอดภัย (Safety) 

             หมายถึง ผู้ใช้บริการจะต้องปลอดภัยขณะใช้ห้องน้ำ  เช่น สถานที่ตั้งห้องน้ำไม่เปลี่ยว  แยกเพศชาย หญิง   ประตูห้องน้ำมี ที่จับกลอน ที่แข็งแรง มีแสงสว่างเพียงพอ บริเวณเก็บกักหรือบำบัดสิ่งปฏิกูลถูกต้อง ซึ่งจะส่งผลดีต่อร่างกายและจิตใจของผู้ใช้  เป็นต้น

4. การจัดการ  (Management)

             หมายถึง สถานศึกษากำหนดเป็นนโยบายและประชาสัมพันธ์ถึงโทษ ประโยชน์และอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับห้องน้ำสะอาด




การเตรียมการก่อนทำความสะอาดห้องน้ำ



          การล้างห้องน้ำอาจไม่ใช่การทำความสะอาดที่คุณชอบมากนัก แต่เชื่อหรือไม่ว่า การล้างห้องน้ำนั้นสามารถทำได้ง่ายที่สุดหากเปรียบเทียบกับการทำความสะอาดสถานที่อื่นๆ หากคิดว่าการทำความสะอาดห้องน้ำเป็นเรื่องที่ยากและเสียเวลา  นั่นอาจเป็นเพราะว่า คุณอาจล้างห้องน้ำ
ผิดวิธี

          ปัญหาส่วนใหญ่ในการล้างห้องน้ำ คือ น้ำยาล้างห้องน้ำที่เจือจาง เหลวเหมือน้ำ และไม่มีความเข้มข้นมากพอ คุณจึงควรเลือกน้ำยาล้างห้องน้ำและโถส้วมอย่าง วิม ที่มีประสิทธิภาพช่วยทำความสะอาดสำหรับการใช้น้ำยาล้างห้องน้ำให้ดียิ่งขึ้น คุณควรอ่านฉลากการใช้ผลิตภัณฑ์และใส่ถุงมือยางทุกครั้งก่อนใช้ไม่ให้น้ำยาสัมผัสกับผิวโดยตรงเพื่อช่วยปกป้องมือจากเชื้อโรคต่างๆ  



ขั้นตอนสำคัญ


1. ใส่ถุงมือยางทุกครั้งและเปิดหน้าต่างให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก เมื่อใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดในการล้างห้องน้ำ

2. น้ำยาล้างห้องน้ำสามารถใช้ได้กับโถส้วมโดยตรง แต่หากต้องการที่จะใช้ในการถูพื้นห้องน้ำ ควรผสมกับน้ำก่อนนำมาใช้

3. ควรเลือกผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดสำหรับการล้างห้องน้ำที่มีประสิทธิภาพดีเยี่ยม




คำแนะนำ

  • ห้ามรับประทาน
  • เก็บในที่มิดชิด ห่างจากเด็ก อาหาร และสัตว์เลี้ยง
  • หลังการใช้ ควรล้างมือให้สะอาดแล้วเช็ดให้แห้ง 

วิธีทำความสะอาดห้องน้ำให้ปิ๊ง แบบเจาะลึกทุกขั้นตอน

           เคยไหมที่ยอมทนอั้นปัสสาวะจนแทบจะเป็นนิ่วในนาทีนั้น เพียงเพราะรับไม่ได้กับสภาพห้องน้ำที่สกปรกสุด ๆ แถมยังส่งกลิ่นเหม็นตุออกมาไม่หยุดหย่อน เจอสภาพห้องน้ำแบบนี้เข้าไปเป็นใครก็คงส่ายหน้าหนีกันหมดล่ะเนอะ ยิ่งถ้าเป็นห้องน้ำในบ้านแล้วแขกมาเจอสภาพห้องน้ำที่สกปรกสุดยี้เข้าละก็ งานนี้คงได้ขายหน้ากันทั้งบ้านแน่ ๆ เอาล่ะ ! ถ้าอย่างนั้นมาทำความสะอาดห้องน้ำด้วยเคล็ดลับแบบเจาะลึกทุกขั้นตอนดีกว่า รับรองว่าไม่มีพื้นที่ในห้องน้ำหลุดรอดหนีความสะอาดไปได้สักตารางนิ้วชัวร์



1. นำผ้าเช็ดเท้าไปซัก

           ผ้าเช็ดเท้าที่วางอยู่หน้าห้องน้ำ รวมทั้งผ้าเช็ดมือ และผ้าม่านที่ประดับอยู่ คงสะสมเชื้อโรคและฝุ่นไรจำนวนไม่น้อย ดังนั้นก่อนจัดการล้างห้องน้ำ ควรปลดม่าน ผ้าเช็ดมือ และนำผ้าเช็ดเท้าไปซักทำความสะอาดให้เรียบร้อยด้วย

2. ย้ายทุกอย่างออกมาจากห้องน้ำ

           ขั้นต่อมาให้ย้ายของทุกอย่างออกจากห้องน้ำให้หมด ทั้งผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดร่างกายและของตกแต่งกระจุกกระจิก รวมไปถึงการตกแต่งบางอย่างที่สามารถถอดออกมาทำความสะอาดได้ก็ต้องเก็บไม่ให้เหลือสักชิ้น เพื่อเคลียร์พื้นที่ให้โล่งที่สุดก่อนจัดการทำความสะอาด

3.ละเลงน้ำยาทำความสะอาดในโถสุขภัณฑ์

           จัดการราดน้ำยาทำความสะอาดห้องน้ำลงในโถส้วมให้ทั่วถึง อย่าลืมเปิดพัดลมดูดอากาศหรืออย่างน้อยก็ต้องเปิดประตูและหน้าต่างห้องน้ำเพื่อระบายอากาศและปิดฝาชักโครกด้วย

4. ปัดหยากไย่ ไล่ฝุ่น

           ความสะอาดของห้องน้ำไม่ได้เปล่งประกายจากพื้นห้องน้ำหรือสุขภัณฑ์ต่าง ๆ เท่านั้น แต่ฝ้าเพดานและผนังห้องน้ำก็มองข้ามไม่ได้เลย ดังนั้นเรามาใช้ไม้กวาดหยากไย่ไล่กวาดไปตามฝ้าเพดานให้ทั่ว โดยไล่กวาดตั้งแต่ด้านบนลงมาด้านล่าง

5. ขัดกระจกและผนังห้อง

           ถัดจากฝ้าเพดานแล้วก็มาต่อด้วยกระจกห้องน้ำ โดยเช็ดกระจกด้วยน้ำยาเช็ดกระจกกับกระดาษหนังสือพิมพ์ ส่วนผนังก็ถูด้วยแปรงขัด แต่หากเป็นผนังที่ติดวอลเปเปอร์ ให้หุ้มแปรงขัดด้วยผ้าชุบน้ำผืนหนา แล้วค่อยเช็ดถูผนังให้สะอาด สำหรับคราบหนักควรใช้น้ำยาความสะอาดร่วมด้วย

6. ล้างอ่างและบริเวณเคาน์เตอร์

           ผสมน้ำสบู่กับน้ำอุ่นแล้วใช้แปรงสีฟันอันเก่ามาขัดตามซอกกระเบื้องบนเคาน์เตอร์อ่างล้างหน้า รวมทั้งพื้นที่แคบตรงอ่างล้างหน้าและก๊อกน้ำด้วย แต่หากคราบสกปรกฝังแน่นอาจต้องใช้เบกกิ้งโซดาผสมกับน้ำส้มสายชูให้พอเป็นเนื้อข้นเหนียว มาป้ายคราบสกปรกทิ้งไว้ประมาณ 15 นาที จากนั้นค่อยใช้แปรงสีฟันขัดอีกครั้ง แต่สำหรับพื้นที่ของอ่างล้างหน้าและกระเบื้องเคาน์เตอร์ สามารถใช้น้ำยาทำความสะอาดและฟองน้ำขัดถูได้เลย

7. ทำความสะอาดด้านนอกโถสุขภัณฑ์

             เริ่มจากฉีดน้ำยาฆ่าเชื้อหรือน้ำยาขจัดคราบอเนกประสงค์ลงไปให้ทั่วบริเวณด้านอกโถสุขภัณฑ์ แล้วใช้ฟองน้ำบิดหมาดถูทำความสะอาดโดยรอบ ตามด้วยล้างด้วยน้ำสะอาดให้เรียบร้อย


8. ขัดโถสุขภัณฑ์

           หลังจากจัดการด้านนอกโถไปเรียบร้อยแล้ว คราวนี้ถึงตาด้านในโถสุขภัณฑ์ที่เราเทน้ำยาล้างห้องน้ำทิ้งไว้แล้ว โดยอุปกรณ์เสริมสำหรับขั้นตอนนี้สามารถเลือกเป็นแปรงขัดมีด้ามยาวแบบปกติก็ได้ เสร็จแล้วก็กดชักโครกชำระคราบน้ำยาอีกที

9. จัดการพื้นห้องน้ำ

           พื้นที่ส่วนอื่น ๆ ในห้องน้ำสะอาดปิ๊งหมดจด คงเหลือแต่พื้นห้องน้ำที่ยังเขรอะอยู่ ดังนั้นงานต่อมาก็ต้องขัดพื้นห้องน้ำให้สะอวด ซึ่งหากคุณใช้น้ำยาล้างห้องน้ำ ควรเทน้ำยาทิ้งไว้สัก 10 นาทีก่อนขัด หรือหากใช้น้ำยาฆ่าเชื้อล้างห้องน้ำ ควรราดน้ำยาทิ้งไว้อย่างน้อย 30 นาทีก่อนลงมือขัด และในส่วนร่องกระเบื้องที่สะสมคราบสกปรกไว้มาก ต้องเจอกับแปรงสีฟันด้ามเก่ากับน้ำยาฟอกขาวสักหน่อย

10. โละของเก่าทิ้ง จัดของยังใช้เข้าที่ให้เรียบร้อย

           หลังจากทำความสะอาดพื้นห้องน้ำเสร็จแล้ว ควรจะใช้ม็อบหรือฟองน้ำซับน้ำออกอีกที พร้อมทั้งเปิดพัดลมดูดอากาศไว้เพื่อป้องกันความชื้น จากนั้นก็มาคัดของที่เราย้ายออกมาจากห้องน้ำต่อ โดยเลือกเอาแค่เฉพาะของที่ยังใช้งานอยู่ไปวางเก้บเข้าที่ ส่วนบรรดาแปรงสีฟันอันเก่า ซากหลอดยาสีฟันที่ใช้หมดแล้ว รวมทั้งหลอดโฟมล้างหน้าเบาโหวงก็จัดการโยนทิ้งขยะได้เลย




ที่มา : วิธีทำความสะอาดห้องน้ำให้ปิ๊ง แบบเจาะลึกทุกขั้นตอน